Hoe is ’t zo gekomen?
Hoofdstuk 12 van Pak je pen theorieboek behandelt schriftgeschiedenis. Hoe zijn onze letters en ons schrift ontstaan en hebben ze zich ontwikkeld? Een antwoord op die terechte vraag geeft dit filmpje over The history of typography. Een tweede vraag zou kunnen zijn: Welke andere soorten handschrift zijn er eigenlijk? Een poging tot een antwoord vind je op deze pagina met voorbeelden van 11 andere schriftsoorten.
Chinees schrift
Zoals kinderen in jouw groep hun pen goed moeten leren vasthouden, zo moeten Chinese kinderen hun penseel leren hanteren.
In China leren kinderen de letters streek voor streek te schrijven, niet tussen lijntjes maar in vierkantjes met hulplijnen.
Gotisch schrift
Gotisch schrift wordt veel toegepast als merknaam van kranten, restaurants, bieren, enzovoort.
De letterkaart Gotisch schrift kun je downloaden en printen om te gebruiken in de klas.
Arabisch schrift
Je kunt de Arabische letters leren kalligraferen aan de hand van ‘Arabic Calligraphy, Naskh script for beginners’, van Mustafa Ja’far. Het is een uitgave van het Brits Museum.
Als je de Arabische letters kunt schrijven, kun je nog geen Arabisch schrift lezen.
Welke tafels zijn hier afgebeeld? Als je de cijfers kent, weet je ook wat er staat.
Het Arabisch rekensysteem is hetzelfde als het onze. Wij hebben het tenslotte van de Arabieren overgenomen. Het rekent een stuk gemakkelijker dan de oude Romeinse cijfers die in Europa gebruikt werden. Die zie je nog wel op oude gebouwen staan.
Ook kinderen die Arabisch leren schrijven beginnen met schrijfpatronen en wel van rechts naar links. De letters leren ze schrijven op ruitjespapier. Voor jonge kinderen zijn er kleurboeken met platen en letters, net als voor ons eigen schrift.
Ook kinderen die Arabisch leren lezen en schrijven maken letterpuzzels en leggen woordjes met letters uit de letterdoos. De letters hebben vier verschillende verschijningsvormen: de losse letter, de letter aan het begin, in het midden en aan het eind van een woord.
Net als Chinees en Japans schrift zie je Arabisch schrift ook op straat.
Twee bijzondere alfabetten
Natuurlijk zijn er nog in andere regio’s van de wereld weer hele andere schriften ontstaan: 19 verschillende in totaal. De website Worldstandards geeft je een overzicht van de soorten schrift die op de wereld voorkomen.
Hier staan we stil bij twee schriftsoorten die niet op die lijst voorkomen: het morse alfabet en het Brailleschrift.
Het Morse alfabet
In 1835 presenteerde de Amerikaan Morse een model van zijn Recording Electric telegraph. Met morse werd het mogelijk om boodschappen over te brengen over grote afstanden d.m.v. bijvoorbeeld de telegraaf (het Wilde Westen) of m.b.v. seinlampen (in de zeevaart). Zelfs door te kloppen op verwarmingsbuizen kun je een boodschap overbrengen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de film Papillion (uit 1973, maar nog steeds de moeite waard) met Steve McQueen en Dustin Hoffman. Morsetekens waren lang niet weg te denken uit, bijvoorbeeld, de scheepvaart, maar ook het leger en de marine: iedereen kent het signaal voor S.O.S (‘Save our ship/Save our souls’: …—…—…— …—…—… enzovoort.
Inmiddels is morse in de zeevaart vervangen door het GMDSS, het Global Maritime Distress and Safety System.
Het Braille schrift
Het Brailleschrift is ontwikkeld door de Fransman Louis Braille. Een, ook voor kinderen, toegankelijke over het alfabet uitleg vind je op bartkidz.nl. Je kunt natuurlijk ook op Wikipedia zoeken.
In de 1e wereldoorlog is verschrikkelijk gevochten in het Belgische Ieper en omgeving. Daar is onder andere gifgas gebruikt, waardoor veel soldaten blind werden. Veel overlevenden en nabestaanden bezoeken Ieper nog altijd.
Bij het monument bij de Menempoort vind je een maquette van de poort met een opschrift in Braille.
